Nudging als techniek voor gedragsverandering is populair. Mensen ongemerkt stimuleren om zich gezonder of milieuvriendelijker te gedragen lijkt aantrekkelijk. In deze blog vertelt Dr. Nicolet waarom ze liever inzet op andere technieken voor gedragsverandering.
Nudging?
Als het gaat over gedragsveranderingen dan wordt regelmatig de term ‘nudging‘ gebruikt. Dit is een motivatietechniek waarbij mensen subtiel worden gestimuleerd om zich op een gewenste wijze te gedragen. Door bijvoorbeeld groente aantrekkelijk neer te leggen zouden mensen dat meer gaan kopen. Het is een omkering van wat supermarkten nu doen. Denk bijvoorbeeld aan snoep bij de kassa, dat is negatieve nudging richting ongezond gedrag. Maar gezonde producten bij de kassa als nudge helpt helaas weer niet, blijkt. Er wordt de laatste jaren veel onderzoek verricht naar nudging in verschillende domeinen, vooral op het gebied van gezondheidsgedrag en milieubewustzijn. De ervaringen met positieve nudging zijn tot dusver zeer wisselvallig en het lange termijn effect is matig of niet onderzocht. Dus hoe mooi het ook lijkt, nudging is niet altijd de beste weg naar gedragsverandering.
Wat dan wel?
In de psychologie is veel onderzoek gedaan naar gedragsverandering. Welk model je ook hanteert, twee thema’s blijken een belangrijke rol spelen: je overtuigingen en je actieplannen. Als je je gedrag wilt veranderen is het belangrijk te beginnen bij je overtuigingen (bijvoorbeeld ‘gezond eten is mogelijk’, ‘gezond eten is belangrijk voor mijn eigen gezondheid’) en dan liefst een overtuiging die gaat over de mogelijkheid om te veranderen (in plaats van ‘Ik BEN niet zo van gezond eten, dat is nou eenmaal zo’ formuleren als ‘ik DOE niet zo aan gezond eten, dat kan ik ook anders gaan doen’). Daarnaast heb je een zo concreet mogelijk actieplan nodig. Een plan dat niet alleen beschrijft wat je wilt gaan doen, maar ook hoe, wat, wanneer en met wie. Hoe gedetailleerder je actieplan is, hoe hoger je zelfvertrouwen wordt en hoe groter de kans dat je echt je gedrag gaat veranderen. Het lijkt allemaal wat meer werk dan nudging, maar de resultaten zijn beter, zeker op de lange termijn.
Zelf bepalen
Het resultaat is overigens niet de enige reden dat ik liever ga voor gedragsverandering via overtuigingen en actieplannen: Ik vind de regie over je eigen leven belangrijk. Lekker zelf bepalen wat je gaat doen. Autonomie heet dat ook wel, ook een belangrijke factor bij gedragsverandering. Als je zelf van overtuiging veranderd bent, dan ben je ook minder gevoelig voor negatieve nudging in de supermarkt of in de reclame. Vandaar dat onze e-changing oplossingen werken via bewustwording, om zo overtuigingen en actieplannen aan te pakken. Vandaar het onderstaande filmpje. Wil je meer weten over hoe we dat doen? Neem dan vooral contact op!
– Dr. Nicolet –